Piyasalara Döviz Müdahalesi

Forex’te döviz müdahalesi, bir merkez bankasının döviz kurunu dengelemek için döviz satın alması veya satmasıdır. Merkez bankaları genellikle para birimlerinin değeri çok düştüğünde veya çok yükseldiğinde müdahale eder.

Merkez Bankaları Döviz Piyasasına Neden Müdahale Eder?

Döviz piyasasına müdahale etmesinin birkaç nedeni vardır:

Para birimlerini istikrara kavuşturmak için: Eğer bir merkez bankası kendi para biriminin değerinin çok düştüğünü düşünüyorsa, müdahale edebilmekte ve desteklemek için satın alabilmektedir. Tersine, para birimlerinin değerinin çok yükseldiğini düşünüyorlarsa, değeri düşürmek için satabilmektedirler.

Enflasyonu etkilemek için: Merkez bankaları para birimlerinin değerini sabitleyerek enflasyonu da etkileyebilirler. Eğer bir merkez bankası enflasyonu artırmak istiyorsa, para biriminin değer kaybetmesine izin verebilmektedir. Tersine, eğer enflasyonu düşürmek istiyorlarsa, para birimlerinin değer kazanması için piyasaya müdahale edebilirler.

İhracatlarını korumak için: Zayıf bir para birimi bir ülkenin ihracatını daha pahalı hale getirirken, güçlü bir para birimi ithalatı daha ucuz hale getirir. Dolayısıyla, bir merkez bankası ihracatı artırmak istiyorsa, para birimini zayıflatmak için müdahale edebilmektedir. Tersine, ithalatı azaltmak istiyorlarsa, para birimlerini güçlendirmek için müdahale edebilirler.

Döviz Müdahalesinin Riskleri Nelerdir?

Döviz müdahalesi ile ilgili birkaç risk vardır:

Piyasa beklendiği gibi tepki vermeyebilir. Bazen merkez bankaları piyasaya müdahale eder ve para birimlerinin değeri istedikleri gibi hareket etmez. Bir merkez bankası para biriminin değerini düşürmeye çalışıyorsa ve piyasa buna yanıt vermiyorsa, bu durum merkez bankasına çok pahalıya mal olabilmektedir.

Bazı durumlarda müdahale geri tepebilmektedir. Eğer bir merkez bankası parasının değerini düşürmeye çalışıyorsa ve bunun yerine para değer kazanıyorsa, bu enflasyonun yükselmesine neden olabilmektedir. Tersine, eğer bir merkez bankası para birimine değer kazandırmaya çalışıyorsa ve bu devalüasyonla sonuçlanıyorsa, deflasyona neden olabilmektedir.

Bir kur savaşına yol açabilir. Bir merkez bankası para birimini devalüe ederse, diğer merkez bankaları da para birimlerini devalüe etmek için müdahale edebilmektedir. Bu durum, merkez bankalarının sürekli olarak para birimlerini birbirlerine göre değersizleştirmeye çalıştığı bir kur savaşına yol açabilmektedir.

Döviz Müdahalesinin Bazı Örnekleri Nelerdir?

İsviçre Merkez Bankası, İsviçre frangı ile avro arasındaki sabitlemeyi kaldırarak frangın değer kazanmasına neden oldu.(2015)

Japonya Merkez Bankası yeni zayıflatmak için döviz piyasasına müdahale etti. (2016)

Hindistan rupisi ABD doları karşısında rekor düşük seviyeye geriledi. Hindistan Merkez Bankası’nın piyasaya müdahale etmesine neden oldu. (2018)

Döviz Müdahalesinin Etkili Midir?

Bu sorunun herkese uyan tek bir cevabı yok. Bazı merkez bankaları müdahale kullanarak para birimlerini istikrara kavuşturmada başarılı olurken, diğerleri olamamıştır. Nihayetinde bu, duruma ve merkez bankasının hedeflerine bağlıdır.